Mijn man is geen prater

“Ik ben geen prater”

Een stel komt bij mij in relatietherapie. Het wil beter met elkaar communiceren. De vrouw wil meer verbinding en diepgang. De man wil dat ze elkaar beter begrijpen. Ze geven aan dat de vrouw zich ergert aan de man, want zo zegt ze: “Hij begint nooit een gesprek”. De man reageert met “Ja, dat klopt, ik ben geen prater”. En de vrouw beaamt dit, “Ja, hij is geen prater”. Ze bedoelen eigenlijk dat de man het moeilijk vindt om over (zijn) gevoelens te praten en dat de vrouw hierdoor diepgang en verbinding mist. Beiden geven de toelichting dat ze dat van huis zo hebben meegekregen. De vrouw heeft een familiesysteem waarin gepraat wordt en ze haar gevoelens als kind redelijk kon uiten. Bij de man thuis werd nooit over gevoelens gepraat. Hij heeft hierin geen dus voorbeeld gehad en heeft nooit geleerd om woorden te geven aan zijn gevoel.

Fixed mindset

Ergens in zijn leven is aanname gekomen dat hij zo ís. Hij ís geen prater. Hij ziet zichzelf momenteel zo en zijn vrouw ziet hem ook zo. Het klinkt alsof het een karaktereigenschap is waarmee hij is geboren en die altijd zo blijft. Het staat vast en zal dus niet gaan veranderen. Ontwikkeling is moeilijk. Dit wordt een ‘fixed mindset’ genoemd. Je kijkt naar jezelf en anderen in vaststaande begrippen zoals karaktereigenschappen (zo ben ik) en capaciteiten (dit kan ik). Bijvoorbeeld: “Ik ben een denker”, “Jij bent goed in rekenen”, “Zo ben ik nou eenmaal” en “Tja, Peter is Peter”.

Growth minset

Er is nog een andere minset, de ‘growth mindset’. Deze mindset gaat over groei: er is altijd ruimte voor ontwikkeling. Je wilt ergens komen en om daar te komen ga je iets proberen zodat je leert. Net zoals een kind probeert te lopen met vallen en opstaan. Met de growth mindset praat je over jezelf en anderen in termen van ontwikkeling. Jouw capaciteiten staan niet vast, je hebt zelf invloed op de ontwikkeling hiervan.

Fixed mindset in relatietherapie

Tijdens relatietherapie zie ik dat stellen die met een fixed mindset naar zichzelf en hun partner kijken, vastzitten. Waardoor lopen ze vast? Elke keer dat de man ‘niks’ zegt, volgt de uitspraak “ik ben geen prater”. Door zijn gedrag te verklaren praat hij zijn eigen, niet effectieve, gedrag goed. De man weet dat niks zeggen op een bepaald moment niet handig is om te doen, maar ja, hij kan er zogenaamd niets aan doen, want hij ís immers geen prater.

Fixed mindset in relatietherapie is niet helpend omdat…

• …je een excuus of verklaring hebt voor gedrag wat eigenlijk niet handig of effectief is. Je praat jezelf op deze manier ‘goed’.
• …je jezelf en je zelfbeeld vast zet, want zo bén je en dat is niet te veranderen/ontwikkelen.
• …je bang bent om het fout te doen waardoor je weinig risico neemt en je geen nieuw gedrag uitprobeert.
• …als een partner ook deze fixed mindset heeft, hij/zij zijn eigen gedrag aanpast aan zijn/haar partner. De vrouw gaat bijvoorbeeld voor de man praten.

Het resultaat van de fixed minset is dat je als persoon niet in de leerstand staat en je dus moelijker ontwikkelt. Hierdoor verbetert je relatie zich ook minder.

Growth mindset in relatietherapie

Het moge duidelijk zijn dat negatieve patronen in een relatie moeilijker te doorbreken zijn met een fixed mindset. De partners staan niet open om te leren. Er wordt gedacht dat karakter en capaciteiten vaste gegevens zijn. Daarom leer ik cliënten die bij mij in relatietherapie komen om meer vanuit de growth mindset naar zichzelf en elkaar te kijken. Om open te staan voor proberen en leren. Hierdoor gaan ze andere uitspraken doen. “Ik ben geen prater” wordt dan “Ik wil in sommige situaties meer vertellen” of “Ik merk dat ik terugdeins als jij veel emoties hebt en dat wil ik anders doen”. Dit geeft opening en nodigt uit om met elkaar in gesprek te gaan. Dat is precies wat nodig is als je je relatie beter en leuker wilt maken.

“We leren samen om beter te praten met elkaar”

De mannen die zogenaamd geen prater zijn, kunnen natuurlijk prima praten. Maar ze hebben de vaardigheid om gevoelens te verwoorden nooit echt geleerd. Daarnaast vinden ze het moeilijk en eng om over zware onderwerpen te praten waar emoties bij komen. Dit staat niet vast, er is ruimte voor ontwikkeling!  

Hoe kun je in je relatie hier samen aan werken? Daar is een veilig leerklimaat voor nodig. En dat mist in een relatie met een fixed minset. Een veilig leerklimaat is een plek waar het vrij voelt om fouten te mogen maken en waar een liefdevolle leerkracht beschikbaar is om te ondersteunen. Hier ligt een prachtige rol voor de partner weggelegd. In plaats van voor je partner gaan praten, kun je als partner helpen en stimuleren om gesprekken te voeren over bijvoorbeeld zware onderwerpen. Het geeft niet als het niet lukt (dat is fixed mindset), het gaat om proberen, leren en ontwikkelen. Daar horen fouten bij. Net zoals het kind dat leert lopen. Daar ga je als ouder ook mild en liefdevol mee om. Kun je ook zo met je partner omgaan?  

In relatietherapie leer en ontwikkel je jezelf én help je je partner bij zijn of haar ontwikkeling. Waardoor jullie samen de relatie beter en leuker maken. De uitspraak “mijn man is geen prater” klinkt nu zo: “We leren samen om beter te praten met elkaar.”

 Herken je dingen uit deze blog en wil je zelf ook aan de slag met leren in je relatie? Neem contact op via het contactformulier op mijn website of via shirley@boostrelatietherapie.nl / 06-33441904.