De vrouw zegt het al 100x. De man doet het maar niet. Hij laat die vuile vaat wéér op het aanrecht staan. Hij loopt de trap wéér op zonder de spullen mee naar boven te nemen. En hij heeft z’n schoonmaaktaak wéér niet gedaan deze week. Elke dag irritaties. Elke dag beladen woorden over het huishouden. Het wordt alleen maar erger. Want natuurlijk wordt de vrouw nóg bozer als het vandaag weer gebeurt terwijl ze het gisteren nog zó gezegd heeft tegen haar partner. En natuurlijk voelt de man zich vandaag nóg meer aangevallen want hij krijgt niet alleen kritiek over vandaag maar ook over gisteren.
Negatieve sfeer thuis
Dit is een voorbeeld van hoe de duivelse dialoog z’n werk doet in een relatie. De ene partner valt aan, oftewel, schiet in de positie van de aanklamper. De andere partner verdedigt, oftewel, schiet in de positie van de terugtrekker. Dit patroon kun je zien als een liggende 8 en blijft doorgaan als je het patroon niet doorbreekt. Alles komt er namelijk in; dat ene glas dat nog op het aanrecht staat in plaats van in de vaatwasser, de groene bak die een dag te laat nog buiten staat, het te laat beginnen met koken etc. Als je dit leest denk je waarschijnlijk dat deze futiliteiten het niet waard zijn om de rest van de dag een negatieve sfeer in huis te hebben, een negatieve sfeer waar ook de kinderen in zitten en last van hebben. Toch zijn er zo veel stellen die hiermee worstelen. Zelf snappen ze ook wel dat het gaat om ogenschijnlijk kleine dingen, maar tegelijkertijd roept het zo veel emoties op. Hoe kan dat?
Communicatie: inhoud en betrekkingsniveau
Ik analyseer dit voorbeeld aan de hand van communicatie. Het stel praat inhoudelijk over het huishouden, maar tegelijkertijd communiceren de partners nog veel meer. Zoals wat ze van elkaar vinden, wie er bepaalt, in welke hokjes ze zichzelf en hun partner stoppen (lui wezen, slavendrijver bijvoorbeeld) en hoe ze zich voelen. Dit noemen we betrekkingsniveau. Mensen communiceren dit via non-verbaal gedrag en met de stem. We pikken dit op en reageren hier tegelijkertijd en onbewust of reflexmatig op. Het is de toon die de muziek maakt. Als de vrouw glimlachend en zacht vraagt om die vaat te doen, dan zal haar man hier waarschijnlijk open voor staan. Als de vrouw haar man verwijtend, met stemverheffing en een strenge blik beveelt om die vaat te doen, dan zal hij in de verdediging schieten of weggaan. In dit voorbeeld blijft de inhoudelijke boodschap hetzelfde (vragen om de vaat te doen), maar de boodschap op betrekkingsniveau is anders.
Minder irritaties door relatietherapie
In relatietherapie bespreek ik met cliënten wat er gebeurt op betrekkingsniveau. Hoe voel je je eigenlijk? Hoe zie je je partner op zo’n moment? Hoe zie je jezelf op dat moment? Waar heb je het meeste last van? Wat er vaak naar boven komt is dat partners zich niet gehoord en gezien voelen. De vrouw heeft het al 100x gezegd en nóg gebeurt het niet. Ze voelt zich niet belangrijk voor haar man, alsof hij haar voor lief neemt en ervan uitgaat dat zíj het wel doet. Ze voelt zich alleen in de relatie, ze mist het teamgevoel. De man voelt zich niet gewaardeerd. Hij doet zo veel andere dingen in huis, voor haar en het gezin, ziet zijn vrouw die allemaal niet? Kan hij het dan nooit goed doen? Hij voelt zich falen. Elke keer dat er weer irritaties zijn over het huishouden speelt eigenlijk dit onderliggende verhaal. In relatietherapie halen we dit onderliggende verhaal boven tafel. We geven woorden aan processen, gedachtes en gevoelens die nog niet eerder uitgesproken waren. Cliënten gaan woorden geven aan die dingen die op betrekkingsniveau spelen. Als de vrouw zich thuis weer stoort aan de spullen op de trap, is ze in staat om in plaats van stemverheffing en verwijten, te vertellen dat ze zich zo voor lief genomen voelt en dan in de weerstand schiet en verhard. Maar dit wil ze niet, ze wil zich juist een team voelen en zacht blijven naar hem. Ze weet ook wel dat hij veel aan z’n hoofd heeft. Ze kan haar gevoelens en gedachtes nu uitspreken. De man is in staat om op haar te reageren in plaats van zich te verdedigen. Hij blijft in contact met haar in plaats van weg te lopen. De duivelse dialoog is doorbroken. De vuile vaat blijft nog steeds met regelmaat op het aanrecht staan en de spullen op de trap blijven echt nog wel eens liggen. De inhoud blijft hetzelfde. Maar doordat ze kunnen benoemen wat er speelt op betrekkingsniveau, kunnen ze in contact blijven met elkaar. De vrouw voelt zich meer gehoord en de man voelt zich meer gewaardeerd dan hiervoor.
Willen jullie eraan werken om de irritaties over het huishouden te verminderen? Neem dan contact met me op via een mailtje naar shirley@boostrelatietherapie.nl of stuur een bericht via het contactformulier op mijn website www.boostrelatietherapie.nl