Iedereen heeft negatieve emoties. Maar het verschilt in hoeverre een persoon deze uit en kan reguleren. In relaties doen partners dit op hun eigen manier. Dit heeft o.a. te maken met hun eigen hechting. Het is niet vanzelfsprekend dat het lukt om lastige emoties te voelen én ze adequaat te uiten én ze te reguleren. Gelukkig is het wel te leren!
Emotie en de hechtingstheorie
Binnen de hechtingstheorie is emotieregulatie belangrijk. Als een kind veilig gehecht is, heeft het geleerd dat emoties er mogen zijn én dat er iemand emotioneel beschikbaar is. Bijvoorbeeld, als een kindje valt, pijn heeft en moet huilen, ziet de ouder dit. De ouder gaat naar het kindje toe en troost het kindje door geruststellende woorden. Vervolgens zal het de pijn serieus nemen en de wond verzorgen.
Basis vertrouwen
Het kind leert dat het ertoe doet. Dat het mag voelen wat het voelt. Dat het niet alleen is. Dat er iemand is waar het op kan bouwen. Dat het de moeite waard is om voor gezorgd te worden. Oftewel, er ontstaat een basis vertrouwen in de wereld, in andere mensen en in zichzelf. Jij als lezer zult begrijpen dat dit kalmerend werkt. Dit kind zal in zijn ontwikkeling in staat zijn om emoties te voelen, te uiten én te reguleren, al dan niet samen met een ander. Dat heet co-regulatie.
Angstig en vermijdend gehecht
Wat nu als een kind emoties voelt en uit, maar er is niemand die dit ziet of gehoor aan geeft? Dan moet het kind het zelf uitvogelen. Een kind kan concluderen dat het harder moet schreeuwen om wel gehoord te worden (angstig gehecht) of dat het geen zin heeft om emoties te uiten want er is toch niemand die er iets mee doet (vermijdend gehecht). Met als effect dat ze hun emoties ‘te veel’ of ‘te weinig’ gaan uiten en voelen. Deze strategie blijf je doen als volwassene.
Het effect van te veel emotie op de relatie
Als een angstig gehecht persoon veel emotie uit, zal de partner hierop reageren. Waarschijnlijk door te bagitaliseren, boos te reageren als het niet stopt of door zich af te sluiten omdat het too much is. Zodat de persoon nóg meer emoties voelt en het niet lukt om rustig te worden. De paniek kan toeslaan.
Het effect van te weinig emotie op de relatie
Een vermijdend gehecht persoon uit juist weinig emotie en denkt ook weinig te voelen. De partner kan hier onzeker van worden. Gedachtes als ‘voel jij wel, raak ik je met wat ik zeg en wie ben jij echt?’ spelen op. Ik zie in de praktijk vaak dat deze partner opgeeft en uit contact gaat of juist gaat prikken om toch door te dringen en emotie uit te lokken. Hierdoor krijgt de vermijdende persoon meer emoties die hij of zij niet kan of durft te uiten. Met als gevolg dat de spanning stijgt.
Emoties in de relatie
Als er sprake is van relatieproblemen zien we dat deze strategieën een averechts effect hebben. Je partner uit te veel emoties, waardoor je bang wordt en je onveilig voelt. Of je partner uit te weinig emoties waardoor je niet weet of wat je zegt wel binnenkomt. Raakt het je partner wel dat jullie in relatiecrisis zitten? In deze patronen worden de emoties alleen maar groter. Reguleren is hard nodig. Maar dat lukt bijna niet, omdat je emoties zo hoog zitten en je niet goed weet hoe je dat moet doen op een andere manier dan ze te uiten of in te houden. En je partner is niet emotioneel beschikbaar voor je…
Emotieregulatie in EFT relatietherapie
Met EFT leren partners om op een dieper en zachter level toch verbinding met elkaar te maken. De relatietherapeut gaat vertragen en verdiepen op de zachte emoties. Partners krijgen meer begrip voor de emoties van de ander. Ook leren ze om er voor de ander te kunnen zijn door emotioneel aanwezig te zijn. Je hebt de ander nodig om rustig te worden, ze leren hun emoties te reguleren door co-regulatie.
Jezelf reguleren voor meer differentiatie
David Schnarch, een sex-therapist die meer focust op differentiatie, zegt dat het een groot goed is om jezelf te kunnen reguleren. Het is natuurlijk heel fijn en prettig als er iemand anders is die jou hierbij helpt. Maar als je volwassen bent en in een liefdesrelatie zit die niet goed gaat, kun je niet van je partner (willen) verwachten dat hij of zij jouw emoties reguleert. Dit zul je zelf moeten leren en doen zegt hij. Juist hier zit jouw persoonlijke groei, en die van je partner.
Hoe zit dat mij mij?
Als ik me gefrustreerd voel en mijn emoties hoog zitten, heb ik de neiging om het eruit te gooien. Ik dacht altijd: ‘ik ben extravert en ze moeten eruit’. Maar nu in ouder word realiseer ik me dat ik onbewust de ander ‘de schuld en daarmee de verantwoordelijkheid’ geef van mijn negatieve emotie. Ik leer dat als ik bij mezelf blijf en bij mezelf te rade ga hoe ik me voel en waarom ik me zo voel, merk ik dat het me helpt om mezelf te reguleren. Ik kan beter verwoorden waarom ik het niet trek of hoe ik me voel. En mijn partner kan me dan beter begrijpen en me geven wat ik nodig heb op dat moment.
Hoe werkt dat bij jou? Welke stap heb jij te zetten in je emoties voelen, uiten en reguleren?
Herken je dit en willen jullie ook effectiever omgaan met emoties in de relatie? Neem gerust contact met ons op via het contactformulier of schrijf je direct in! Inschrijven BOOST Relatietherapie
Foto: Freepik